หอประวัติศาสตร์เมืองเชียงใหม่

กล่าวถึงชุมชนลัวะ หรือชนพื้นเมืองดั้งเดิมที่อาศัยอยู่ก่อนการสร้างเมืองเชียงใหม่ อิทธิพลด้านแนวคิดความเชื่อ และพิธีกรรมต่างๆ ของลัวะ ที่ยังสืบทอดมาให้เห็นและมีบทบาทในปัจจุบัน ตำนวนพื้นเมืองเชียงใหม่ และการใช้ประโยชน์จากตำนาน เพื่อศึกษาวิเคราะห์ความเป็นมาของ ชนชาติ จลอดจนการหลอมรวมทางวัฒนธรรมเพื่อสร้างเมืองเชียงใหม่

เรื่องราวการสร้างเมืองเชียงใหม่ตั้งแต่แรก เริ่มจนถึงยุครุ่งเรือง กฎหมายมังรายศาสตร์ พุทธศาสนา พัฒนาการของอักษร ภาษา และวรรณกรรมล้านนา ยุทธศาสตร์และเส้นทางการค้าของเชียงใหม่

ประวัติศาสตร์กว่า 200 ปี ในช่วงที่เชียงใหม่ตกอยู่กายใต้การปกครองของพม่า การต่อสู้ และร่องรอยการผสมผสานทางวัฒนธรรม ที่หลงเหลือไว้ในงานสถาปัตยกรรม ภาษา อาหาร การแต่งกาย ฯลฯ

สภาพบ้านเมืองเชียงใหม่หลังเป็นอิสระจากการ ถูกปกครองโดยพม่า การรวบรวมกำลังคนเพื่อฟื้นฟูบ้านเมือง บทบาทของเจ้าผู้ครองนครต่อพลเมือง การตกเป็นเมืองประเทศราชของสยาม ตลอดจนการขยายตัวของความเจริญผ่านการเข้ามาของเส้นทางเดินรถไฟ และเส้นทางคมนาคมสมัยใหม่

บทบาทของเชียงใหม่เมื่อครั้งยังเป็นเมือง ประเทศราชการติดต่อทางการค้าและธุรกิจป่าไม้กับต่างชาติ ความขัดแย้งกับคณะมิชชันนารี การปรับปรุงรูปแบบ การปกครองในรูปของมณฑลเทศาภิบาลในการต่อมา การปฏิรูปการปกครองของสยามอันส่งผลต่อการเปลี่ยนสถานะ ของเชียงใหม่เป็นจังหวัดเท่าเทียมกับจังหวัดอื่นๆ

หลักฐานการขุดค้นทางโบราณคดีแนวกำแพงโบราณ 2 แห่ง ภายในพื้นที่ของหอประวัติศาสตร์เมืองเชียงใหม่ มีอายุอยู่ในชั้นดินทางวัฒนธรรม ระยะที่ 2 ราวสมัยรัตนโกสินทร์ ได้รับการสันนิษฐานว่าเป็นแนวกำแพงของวัดพระแก้วเดิม ซึ่งสร้างขึ้นเป็นวัดในพระราชวังตามคติของภาคกลาง เช่นเดียวกับวัดพระศรีรัตนศาสดารามของกรุงรัตนโกสินทร์

ศูนย์ฟื้นบ้าน ย่าน เวียงเชียงใหม่ ทำหน้าที่เป็นศูนย์บริการและแหล่งข้อมูลการเรียนรู้ของเมืองเชียงใหม่ในเรื่องข่าวสาร ประวัติศาสตร์ ศิลปะ สังคม วัฒนธรรม สิ่งแวดล้อม และการอนุรักษ์